‘Inzicht in data waar (g)een touw aan vast te knopen is’

Hét internationale bibliotheekcongres van nu is toch wel Next Library. Ontwikkeld door de bibliotheek van Aarhus, Dokk1 en met zo’n 400 bezoekers best klein. Je moet er dan ook vliegensvlug bij zijn om een ticket te bemachtigen. Vanwege mijn deelname aan het netwerk van Public Libraries 2030 (de zogenaamde Library Avengers), waarvan ook Dokk1-directeur Marie Østergård deel uitmaakt, kregen we in een vroeg stadium echter een persoonlijke heads-up. Óf een ticket bestellen óf een programmavoorstel indienen. Dat laatste heb ik namens Fers gedaan rondom het onderwerp Data Detox.

Mijn inzending leidde bij de congresorganisatie tot het verzoek om met hen en met Davis Erin Anderson (Metropolitan Library Council New York) gezamenlijk invulling te geven aan een nieuw programmaonderdeel: het Data Lab @ Next Library. Dat was natuurlijk een uitnodiging die ik met beide handen heb aangegrepen! Het betekende dat Davis, Jane Kunze (Dokk1) en ikzelf de afgelopen twee maanden in een online document samenwerkten aan de invulling en natuurlijk veel heen en weer mailden. Het resulteerde in een verrassende combinatie van de Glass Room Experience-tentoonstelling en Data Detox Kit van Tactical Technology (waarvan onze contacten Alistair Alexander en Saif Gaim ook aanwezig waren) en een aantal begeleidende workshops rondom data, privacy en fake news.

Tijdens de aftrap van het congres kregen we de kans om het Datalab toe te lichten. Vlnr: Jane Kunze (Dokk1), Jeroen de Boer (Fers), Davis Erin Anderson (Metropolitan New York Library Council).

Davis gaf o.a. een workshop over de werking van het internet. Want hoe verlopen informatiestromen? Ze maakte dit inzichtelijk door een groepje mensen een A4-tje voor de borst te laten houden met daarop termen als Server, Router of Computer. Deze mensen werden vervolgens met touwtjes aan elkaar verbonden. Waar kun je dan bijvoorbeeld de informatiestroom doorbreken? Of wie heeft op welke momenten toegang tot persoonsgegevens die ‘door de touwtjes’ gaan? Stof tot nadenken!

Een andere interessante workshop werd verzorgd door Rahul Bhargava van het MIT Civic Media Lab. Deelnemers kregen beschikking tot uiteenlopende datasets om met een aantal beschikbare materialen deze data te verbeelden. Zo werkte er een groepje met gegevens over ijs-consumptie door de jaren heen in de VS. De nogal uiteenlopende consumptiecijfers werden tastbaar gemaakt door van papier ijshoorntjes te maken van diverse formaten. De vraag ‘Hoe krijg je grip op data?’ werd op deze manier verbonden met creativiteit, wat echt tot leuke en persoonlijke creaties leidde.

Aan de rap geslonken stapel Data Detox Kits te zien, nam trouwens zeker de helft van alle congresbezoekers er eentje mee naar huis. Dit was zeker ook te danken aan de ruime aandacht die het congres aan Data Lab @ Next Library besteedde. Zo kregen we tijdens de officiële opening plenair de ruimte om een introductie op het aanbod te geven. Ook het journalisten team (wat een goed initiatief!) kwam gelijk de eerste dag al langs om een video-item over het Datalab te schieten. Er kan dus gerust gesteld worden dat het Datalab succesvol was.

Los van de keynotes bezocht ik uiteindelijk zelf geen andere congres onderdelen. Dit had ik al ingecalculeerd omdat je hier eigenlijk niet aan toe komt als je zelf onderdeel bent van het programma. De exposure die we kregen én ook de aandacht voor het initiatief van Fers en de Friese bibliotheken om een Nederlandse versie van de Data Detox Kit en de Glass Room Experience te maken, maakte dit congres echter zo ontzettend de moeite waard. De projectleider van de Data Detox Kit bij Tactical Tech, Safa Gaim, reageerde op een kleine video-impressie van De Kleinste Privacyshow van Nederland: ‘Thank you for sharing! You seriously blew my mind with this. Such a wonderful initiative and I’m really happy to share it with my director!

Next Library vindt jaarlijks plaats, afwisselend in Aarhus en op satellietlocaties. Afgelopen jaar was deze in Berlijn, de eerste keer dat ik er was. In Aarhus werd dit jaar aangekondigd dat het circus in 2020 neerstrijkt in het Australische Brisbane. Een ticket voor die show zie ik na het succes van editie 2019 dan ook zeker wel zitten!

ps. Davis schreef een mooi verslag van Next Library: https://t.co/0o0S2xmCPY

pps: Om de actualiteit van het Data Detoxproject te illustreren: het Ministerie van Justitie en Veiligheid scheeft op 7 juni jl een Kamerbrief, getiteld Kabinet helpt de privacy van mensen beter te beschermen. Hierin wordt onder andere benoemd dat burgers instrumenten nodig hebben om hun privacy te beschermen.

Dit blog verscheen oorspronkelijk op de website van Fers: https://fers.nl/data-lab-next-library/